Cumhuriyet’in ilanının 98. yıldönümü dün büyük coşku ve gururla kutladık. Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk başta olmak üzere, emeği geçen herkesi saygı ile yad ettik.
Bugün de, genç Cumhuriyetin 13. kuruluş yıldönümü kutlamaları sırasında hayatını kaybeden, ilk havacı kadın şehidimiz Eribe Hürkuş hanımı analım.
Kurtuluş savaşı sırasında annesi ve babası şehit olan Eribe hanımı, Türk havacılık tarihinin efsane ismi, dayısı Vecihi (Hürkuş) büyütür. Hatta Kadıköy’de kurduğu Vecihi Sivil Tayyare Okulu’nda pilot olarak yetiştirir.
1936 yılı, genç havacılar Cumhuriyet’in 13. yılı kutlamalarında yapacakları gösteriler için hazırlanmaktadır. Pilot olan Eribe hanım, o gösteriler sırasında uçmak yerine, paraşütle atlamak ister. Dayısını, dönemin THK Başkanı Fuat Bulca’yı araya sokarak ikna eder. 30 Ekim günü 18 yaşını dolduracak olan Eribe hanım için bu izin, yaşgünü hediyesi gibidir.
29 Ekim 1936 günü, saat 09.00 da Rus uzman Anohin’in kullandığı Guadron-59 tipi uçaktan prova atlayışı yapanlardan biri de Eribe hanımdır. Ancak atlayış sonrası bir türlü paraşütü açılmaz. O anı, Vecihi bey “… Tayyareden ayrılışından sonra 100, 200, 400 ve 600 metre düşüş halinde yavrum bir taş gibi her an büyüyen bir hızla boşlukta yuvarlanıyor, paraşütünü açmıyordu…” diye anlatır.
Yere metreler kala yedek paraşütü açan Eribe hanım, izleyenlerin gözü önünde yere çakılır. Vecihi bey ve yardım ekipleri düşen kadının yanına koşarlar. Bir mucize yaşanmaktadır. Eribe hanım tüm ızdırabına rağmen gülümsemeye çalışır. “Babacığım kabzayı çektim, çektim çok uğraştım ama paraşüt açılmadı. Sonra yedek kabzayı açtım. Sonrasını bilmiyorum babacığım” diye inler.
Vecihi bey doktorlara kızının hayati tehlikesi olup, olmadığını sorar. “Vecihi Bey, hayatı tehdit eden bir hal olsa böyle normal konuşamaz. Müsterih olun” diyen doktor Vecihi beye umut olur.
Törenler saat 15.00 sularında sona erer. Hastaneye kaldırılan Eribe hanım da ameliyattan çıkmıştır. Vecihi bey hastaneye koşar. Genç kadın anestezinin etkisi ile susamış, kendisine su verilmesi için yalvarmaktadır. Vecihi bey o durumu “İşte ıstırabımın en had devresi bu idi, onun her arzusunu yapmak bana bir zevk, bir teselli idi. Ancak bu istediği suyu vermek elimden gelmiyordu. Çünkü doktorlar men etmişlerdi.” diye aktarır.
Sabaha karşı, saat 06:10 sularında, dudakları susuzluktan çatlamış, Eribe hanım “Anne” diye inler ve gözlerini 18 yaşını doldurduğu gün bir daha açmamak üzere yumar. Vecihi bey de, biricik evladını son kez ılık alnından öper ve sonsuzluğa uğurlar.
İlk kadın havacı şehidimiz Eribe hanımın kabri Cebeci Şehitliği’ndedir. Kabrin ve şehitliğin fotoğraflarını bu yazı için çeken sevgili dostum Hakan Tuna’ya teşekkürlerimle.
İstanbul, 30 Ekim 2021
gezmekyetmez
