Birkaç gündür çocukluğumun geçtiği Eskişehir’deyim…
Hal böyle olunca, mazide kalmış çocukluk anılarını hatırlamak kaçınılmaz oluyor.
Köprübaşı’ndaki orduevi binası da bu anıların canlandığı yapılardan biri. 1955 yılında projesini Vedat Dalokay’ın çizdiği bina önce Porsuk Oteli olarak inşa edilmiş, 1961 yılında da orduevi olarak hizmet vermeye başlamış. Eskişehir’de bulunduğumuz yıllarda ailemle birlikte sık sık gittiğimiz ve hoş anılarım olan bir yapı.
Maksadım çocukluk anılarını anlatmak değil. Asıl hikayemiz dünyayı ve ülkemizi sarsan bir rüşvet skandalının izlerini sürmek.
1976 yılında dünyaca ünlü savaş uçağı üreticisi Lockheed-Martin şirketinin yeminli denetçisi, ABD Senatosu’nda ifade verir. İfade, şirketinin 1971-1975 yılları arasında uçak satabilmek maksadıyla Hollanda, Japonya, İtalya ve Türkiye’de bazı askeri yetkililere toplam 24 milyon dolar rüşvet verdiği şeklindedir.
Haber Türkiye’de bomba etkisi yapar. Zira, Türk Silahlı Kuvvetleri 1974-1975 yıllarında, Kıbrıs Barış Harekatı sırasında kaybettiği savaş uçaklarının yerine İtalyan Aeritalia şirketinden Lockheed-Martin lisansıyla üretilen 40 adet F-104 S uçağı satın almıştır.
Hem TBMM, hem de Genelkurmay Başkanlığı, iddiaları araştırmak için birer komisyon kurar. Davalar açılır.
Rüşvete aracılık yapan Lockheed’in Türkiye Temsilcisi Altay Kollektif Şirketi’nin sahibi Ankaralı işadamı Nezih Dural’dır. Kendisi o yıllarda Vehbi Koç’tan sonra en çok vergi ödeyen ikinci kişidir. Rüşvet vermek suçundan tutuklanır. Aynı zamanda, dönemin Hava Kuvvetleri Komutanı Emin Alpkaya’da Cumhurbaşkanı ve Başbakan tarafından istifaya zorlanır ve yargılanır. Beraat eder.
İddialara göre, uçaklarının alımı için Altay Kollektif Şirketi çeşitli kişilere hediye mahiyetinde ve sair harcamalar adı altında 876 bin USD vermiştir.
Bu harcamalardan birinin izine merhum gazeteci Uğur Mumcu’nun “Tüfek İcad Oldu” adlı kitabında rastlıyoruz. Mumcu, kitabında Genelkurmay Başkanlığı Askeri Savcılığı’nın raporuna dayanarak Eskişehir Orduevi’nde verilen bir yemeğin tüm masraflarının Nezih Dural tarafından ödendiği bilgisini kamuoyu ile paylaşır. Ve yazısını “Kendi uçağımızı kendimiz yapamıyoruz, hiç olmazsa kendi yediğiniz yemeklerin, parasını kendimiz ödeyelim…” diye bitirir.
Lockheed Skandalı ile ilgili soruşturmalar sonuçsuz kalır ve dosya kapatılır.
Hayat gerçekten çok ilginç. İnsanı önce çocukluğunun mahsum anılarına, sonra da kirli dünyanın oyunlarının cereyan ettiği arşivlere götürüyor.
İstanbul, 10 Mart 2023
gezmekyetmez
#gezmekyetmezderoguzotay
