Midilli İdadisi, Midilli adasında Rum ve Müslüman öğrencilerin bir arada okuması amacıyla inşa edilen ve 1890 yılında eğitime başlayan günümüzün lisesine denk eğitim kurumu.
Okulun kuruluş hikayesi oldukça ilginçtir. O yıllarda okullaşmanın hızlanması maksadıyla bir nevi vergi olan “Marif İanesi” toplanmaktır. Önce Rumlar kendi okulları olduğu gerekçesi ile, sonra da müslümanlar toplanan paraların amacına uygun kullanılmayacağı gerekçesi ile ianeye itiraz eder. Beklentileri müslüman mahallesinde de bir lise inşa edilmesidir.
Sonunda 200 kişi kapasiteli bir idadi inşa edilmesine karar verilir. İnşaata başlanır. Ancak, 200 kişilik bir okulu Sadaret (Başbakanlık) makamı gereksiz bulur. Milli Eğitim Bakanlığı ile Başbakanlık arasında yazışmalar, çekişmeler suçlamalar birbirini kovalar. Sonunda okulun 200 kişilik, yatılı, mutfaklı, çamaşırhaneli modern bir okul olarak inşa edilmesi fikri kabul edilir.
Marif Nazırı Münif Paşa’nın okulun yapılmasındaki israrının temelinde misyoner okullarının etkinliğini azaltmak, Müslümanlar için de yüksek kalitede bir eğitim kurumu tesis etmek, Rum ve Müslüman öğrencilerin bir arada okumasını sağlamak ve bürokrasiye sadakatle hizmet edecek memurlar yetiştirme fikri yatar.
Kendi cemaat okulları olan Rumların bu okulu tercih etmeleri için sabahları kiliseye gitme izni, Paskalya vb dini günlerde 5 gün izin ve Rumca derslerin konulması gibi imtiyazlar da getirilir.
Açıldığı yıl (1890) nüfusu 100 bin olan Midilli’de okula sadece 40 öğrenci kayıt olur. 1897 yılında sadece 9 öğrenci okuldan mezun olabilir.
Okulun en meşhur mezunlarından biri Kurtuluş Savaşı gazilerinden, İzmir Belediye Başkanı ve 11 yıl İçişleri Bakanı olarak görev yapan, Atatürk’ün yakın çevresinden Şükrü Kaya’dır.
Okulda müdürlük yapan (1910) önemli isimlerden biri de Türk Tarih Kurumu kurucu üyesi, aynı kurumun Başkanı ve Türkiye Cumhuriyeti’nin 8. Başbakan’ı olan Şemsettin Günaltay’dır
Midilli İdadisi günümüzde adliye binası olarak hizmet vermektedir.
İstanbul, 03 Aralık 2023
gezmekyetmez
